ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ

 

Σκάκι… «το παιγνίδι των Βασιλέων»

 Γράφει: η Έλλη Σταματέλου,

Μαθήτρια της Ε’ Δημοτικού

Το σκάκι  είναι ένα παιχνίδι  πνευματικής φύσεως, καθώς γυμνάζει το νου. Για αιώνες αποτελούσε το κύριο μέσο ψυχαγωγίας  των βασιλιάδων, των ευγενών αλλά και του ανώτατου κλήρου. Στις μέρες μας χαρακτηρίζεται ως άθλημα πνευματικής νόησης, που αναπτύσσει μια σειρά από πνευματικές δεξιότητες όπως την πειθαρχία, την ανάπτυξη της μνημονικής ικανότητας, την ετοιμότητα αλλά και τη λογική σκέψη. 

Το σκάκι γεννιέται τον 6ο αιώνα μ.Χ. στη Βόρεια Ινδία με το όνομα Chaturanga, που σημαίνει “τα τέσσερα τμήματα”. Συνεχίζει την πορεία του στην Περσία για να περάσει από εκεί τον 9ο αιώνα στην Νότια Ευρώπη και λίγο αργότερα στα Βόρεια παράλια της Αφρικής, το Βυζάντιο αλλά και την μακρινή Ανατολή. Η δημοφιλία του εκτοξεύεται όταν στη Βόρεια Ευρώπη άρχισαν να δημιουργούνται τα πιόνια-φιγούρες. Από τον 15ο αιώνα άρχισαν να αλλάζουν και οι κανόνες του παιχνιδιού.  

Στα μέσα του 19ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα στο Λονδίνο, το 1851, διοργανώνονται τα πρώτα τουρνουά. Στις μέρες μας το σκάκι θεωρείται ένα πνευματικό άθλημα με παγκόσμια αναγνώριση. Το 1924 ιδρύεται η Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία (FIDE) και σηματοδοτείται η διοργάνωση αρκετών τουρνουά ανά τον κόσμο. Τον 21ο αιώνα το σκάκι συνδέεται με την τεχνολογία και το διαδίκτυο και γίνεται ευρέως γνωστό σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Υπολογίζεται ότι περίπου 605 εκατομμύρια άνθρωποι παίζουν σκάκι τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.

Τον 19ο αιώνα σηματοδοτείται η έναρξη του παγκόσμιου πρωταθλήματος Σκάκι

Τα βασικά μέρη του σκακιού είναι η σκακιέρα και οι πεσσοί.  Η σκακιέρα χρησιμοποιείται ως βάση στο σκάκι. Ορίζεται από οκτώ οριζόντιες λωρίδες που διασταυρώνονται  από οκτώ κάθετες στήλες που δημιουργούν  64 τετράγωνα και πάνω σε αυτά κινούνται οι  πεσσοί.  

Το σκάκι παίζεται με 2 παίκτες. Οι παίκτες διαθέτουν 16  πεσσούς, 8 πιόνια, 2 πύργους, 2 αξιωματικούς, 2 ίππους, έναν βασιλιά και μια βασίλισσα, Υπάρχουν 2 χρώματα πεσσών, οι λευκοί και οι μαύροι. Σε κάθε παιχνίδι παίζουν 32 πεσσοί. Ο παίκτης που παίζει με τους λευκούς πεσσούς ξεκινάει πρώτος. Τα πιόνια μπορούν να κινηθούν μόνο ένα βήμα μπροστά εκτός από την αρχή που μπορούν να κάνουν δύο βήματα και παίρνουν τον πεσσό του άλλου παίκτη διαγώνια. 

Οι «πύργοι» μπορούν να κινηθούν όσα βήματα χρειάζονται μόνο μπροστά, πίσω, αριστερά, ή δεξιά. Οι «αξιωματικοί» κινούνται μπροστά και πίσω αλλά και διαγώνια. Οι «ίπποι» μπορούν να κινηθούν έως τρία βήματα και συνήθως δύο μπροστά και ένα δεξιά ή αριστερά. Η «βασίλισσά» μπορεί να κάνει όποια κίνηση θέλει και όσα βήματα θέλει. Ο «βασιλιάς» είναι ο σημαντικότερος γιατί αν τον κερδίσουν τότε αυτός που τον πήρε, νίκησε και μπορεί να κάνει όποια κίνηση χρειάζετα,ι μα μόνο ένα βήμα.

Σε πρόσφατη ανακοίνωση της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (ΕΣΟ) από τον πρόεδρο της, κ.Στάθη Ευσταθόπουλο, γνωστοποιήθηκε ότι το σκάκι εντάσσεται δυναμικά στο πρόγραμμα των επιπλέον μαθημάτων, για τις βαθμίδες των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων. Τα παιδιά θα μπορούν να μάθουν να παίζουν σκάκι μέσα από τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Τα ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπονήθηκαν από την Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία, εγκρίθηκαν πρόσφατα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, δίνοντας τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να κάνουν πιο ελκυστικά τα μαθήματα τους μέσα από τη διδασκαλία του σκάκι.  

Τα δύο εκπαιδευτικά προγράμματα που εκπόνησε η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (ΕΣΟ) για το ερχόμενο σχολικό έτος είναι τα εξής: 

Το πρώτο απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες του νηπιαγωγείου και της Α’ και Β’ τάξης του δημοτικού και έχει τίτλο: «Σκάκι και φαντασία» και το δεύτερο  απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες των τελευταίων τάξεων Δ’, Ε’ και ΣΤ’ δημοτικού, με τον τίτλο :«Σκάκι, ένα παιχνίδι στρατηγικής και Μαθηματικών, ένα παιχνίδι για όλους!».

Σύμφωνα με τη δήλωση του κ. Ευσταθόπουλου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Τα παιδιά μέσα από την ενασχόληση με το σκάκι αναπτύσσουν την υπομονή τους, μαθαίνουν ότι δεν χρειάζεται να βιάζεται κανείς να παίρνει αποφάσεις, και ότι για να παίρνει αποφάσεις θα πρέπει να μελετά καλά τα δεδομένα. Δεδομένα, μάλιστα, που στο σκάκι είναι όλα επί τάπητος. 

Τα προγράμματα θα «δοκιμαστούν» στην πράξη από την ερχόμενη σχολική χρονιά και εκ μέρους της Ομοσπονδίας υπάρχει αισιοδοξία ότι θα υπάρξει μεγάλη ανταπόκριση. Μάλιστα, η Ομοσπονδία προγραμματίζει να αναπτύξει αντίστοιχο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και για τα γυμνάσια.

Το όφελος που αναμένεται να προκύψει για τη νέα γενιά από την εισαγωγή του σκάκι στα σχολεία, είναι τεράστιο», κατέληξε ο κ. Ευσταθόπουλος.